De Optometrist

De meeste mensen weten wel wat een opticien en een contactlensspecialist doet, maar wat doet een optometrist eigenlijk? Je ziet ze steeds vaker, de optometristen, zowel in het ziekenhuis nauw samenwerkend met de oogarts, de ooglaserkliniek en tegenwoordig zie je ze ook steeds vaker in verschillende optiekzaken. De meeste mensen weten wel dat het werk van een optometrist aan ogen gerelateerd is, maar wat ze precies doen en kunnen dat weten de meesten niet, dus wij leggen hier uit wat een optometrist is en wat optometrie inhoudt.

Ten eerste, een optometrist heeft de 4 jarige HBO opleiding optometrie gevolgd. Dit maakt deze vakprofessional een paramedicus. Vaak is de vooropleiding van iemand die voor de opleiding optometrie kiest een opleiding geweest tot opticien of contactlensspecialist, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn, want je kunt ook met een Havo of MBO diploma kiezen voor de opleiding optometrie (deze opleiding kan men enkel volgen aan de Hogeschool van Utrecht).

Wat is Optometrie

De betekenis van optometrie is letterlijk "oogmeetkunde", maar optometrie is veel meer dan het meten van de ogen. De optometrist kan door middel van een uitgebreid vraaggesprek (de anamnese) je klachten goed uitvragen. Dit zijn allerlei vragen die gaan over je beroep, hobby's, gezondheid, maar ook die van je familie, allergieën, medicijngebruik en of je reeds bekend bent met operaties en / of behandelingen aan de ogen. Uiteraard wordt ook heel uitgebreid navraag gedaan over de klachten die je ervaart met je ogen.

Na dit vraaggesprek volgt vaak een aantal testen, je kunt hierbij denken aan het volgende; de samenwerking van de ogen te testen, hoe je pupilreacties op het licht zijn en of je ogen goed recht staan. Vaak zijn deze korte testjes gericht op de klachten. Daarna volgt vaak een uitgebreide ogentest en visuscontrole. Na het eerste onderzoek, volgt vaak het spleetlamponderzoek. Hierbij bekijkt de optometrist de voorkant van het oog; de oogleden (binnen en buitenkant), wimpers, het oogwit, het hoornvlies, de diepte + helderheid van de voorste oogkamer, de iris en het zichtbare deel van de ooglens. Dit onderzoek kan gepaard gaan met het gebruik van verschillende kleurstoffen, dit om bijvoorbeeld uit te sluiten of er beschadigingen op het oog aanwezig zijn en om te testen of er sprake is van droge ogen. Achter de spleetlamp kan ook de oogdruk gemeten worden, vlak voor deze meting krijg je een druppeltje in het oog, welke het oog gedurende 30 minuten verdooft. De oogdrukmeting kan nu plaatsvinden. Van de meting zelf merk je helemaal niets.

Nadat het eerste deel van het onderzoek heeft plaatsgevonden, krijg je een 2e druppel in het oog, welke de pupil zal vergroten. Afhankelijk van het type druppel, kan de vergrote pupil en bijbehorende lichtgevoeligheid en waziger zien, best wat uren aanhouden (4-24 uur). Houd hier dus rekening mee en regel vervoer naar het optometrisch onderzoek, want het is beter om zelf niet te rijden. 

Wanneer de druppeltjes zijn ingewerkt (gemiddeld tussen de 15 tot 40 minuten), zijn de pupillen heel groot en kan de optometrist goed het oog aan de binnenkant bekijken. Dit 2e deel van het onderzoek vindt weer plaats achter de spleetlamp, eerst controleert de optometrist de ooglens op helderheid. Daarna kan hij of zij met een heel sterk glaasje van +90 Dioptrie het netvlies van beide ogen goed onderzoeken. Hierbij wordt de oogzenuw, de bloedvaten en de gele vlek bekeken. Dit gebied bestrijkt ongeveer 30 a 40 graden van het gehele netvlies, dus om meer de zijkanten van het netvlies te kunnen bekijken, kan de optometrist gebruikmaken van de oogspiegel. Dit is een soort zaklamp waarmee samen met een onderzoekslens van +20 Dioptrie in alle richtingen van het oog gekeken kan worden.

Aanvullende onderzoeken zoals netvliesfotografie of een OCT onderzoek (hiermee kan een soort doorsnede scan van het netvlies gemaakt worden) behoren vaak ook tot de mogelijkheden.

Nadat het complete onderzoek afgerond is, zal de conclusie en het behandeladvies volgen. Het is goed mogelijk dat de oogklachten door de optometrist zelf behandeld kunnen worden, denk hierbij bijvoorbeeld aan klachten zoals het hebben van slecht zicht of dat je last hebt van droge ogen (de optometrist kan oogdruppels adviseren). Wanneer er meer aan de hand is, kan de optometrist je door- of terugverwijzen naar een specialist, de huisarts, oogarts of orthoptist.

Wanneer ga je naar een optometrist

• wanneer je last hebt van wazig zicht, vervormd beeld of het zien van flitsen en / of vlekjes
• wanneer je last hebt van hoofdpijn
• wanneer je last hebt van droge, rode, jeukende en / of brandende ogen
• wanneer er Diabetes Mellitus is vastgesteld, netvliesonderzoek zal dan eens per 2 jaar nodig zijn
• wanneer er bepaalde oogziekten in de familie voorkomen, denk hierbij aan glaucoom
• wanneer je een uitgebreid oogonderzoek wenst

Er zijn ook optometristen die gespecialiseerd zijn in Low Vision (zeer slechtziendheid) en het aanmeten van medische hulpmiddelen. Voor het aanmeten van medische contactlenzen of het uitvoeren van een vooronderzoek en nacontrole ten behoeve van refractieve chirurgie (ooglaseren, implantlenzen etc.) kun je ook bij de optometrist terecht. Daarnaast kan de optometrist je ook prima adviseren in het aanschaffen van een nieuwe bril (sterkte) of nieuwe contactlenzen zoals daglenzen, weeklenzen of maandlenzen.

De optometrist heeft eigenlijk een poortwachtersfunctie en is uitstekend in staat om het gezonde van het niet gezonde oog te onderscheiden. Ook werkt de optometrist vaak samen met de opticien, contactlensspecialist, orthoptist, huisarts en de oogarts.